لیزر جهت تشخیص پوسیدگی

روش جدیدی که ما در کلینیک استفاده می کنیم استفاده از لیزر در تشخیص است. با این روش بدون هیچ گونه عوارض و خطری با دقت بالائی حدود 99% می توان دندان پوسیده را تشخیص داد. 

پوسیدگی ها شایع ترین بیماری عفونی در جهان هستند زیرا می دانیم توسط باکتری ها ایجاد می شوند. باکتری هایی که در دهان ما زندگی می کنند از دندان های ما به عنوان غذای خود استفاده می کنند. باکتری که بتواند دندان ما را خراب کند بایستی توانایی از بین بردن قسمت های سخت و آهکی دندان ما را داشته باشد که معمولا فضولات و پس ماند این باکتری های اسیدی هستند و باعث حل شدن قسمت آهکی دندان های ما است. از آنجا که مینای دندان ما بسیار سخت، محکم و لغزنده است، باکتری های نمی توانند به مینای سالم ما بچسبند و معمولا وقتی می توانند راه نفوذی باز کنند که در نقطه  ای بتوانند گیر کنند مثل شیارهای پایین دندان ها که محل خوبی برای باقی ماندن آنها و ذرات غذائی است، آهسته آهسته چناچه بهداشت بالایی رعایت نشود، از همان نقاط پوسیدگی ایجاد می شود. پوسیدگی ابتدا در مینا است، سپس به عاج نفوذ می کند، چون مینا بافت محکم تری دارد و پوسیدگی در مینا به کندی پیش می رود و همین که از مینا گذشت و وارد عاج دندان شد، می تواند به سرعت بیشتری پیش برود چون هم برای باکتری ها غذای بیشتری فراهم است، هم از دسترس بزاق و زبان و مسواک دور شده اند. در این مرحله اولین علامت های پوسیدگی برای فرد ایجاد می شود، مثل حساسیت به سرما، یا تیرکشی گاها که در بعضی از افراد این علامت ها خیلی دیر بروز می کند.

تشخیص این پوسیدگی ها با دندان پزشک است، وسایل معمولی که برای این منظور استفاده می شود عبارتند از:

1 - سوند و آینه دندان پزشکی:

که دندان پزشک بسته به مهارت فردی با معاینه دندان ها با چشم و کشیدن سوند به دندان ها می تواند بگوید که پوسیده هستند یا نه، البته ثابت شده که افراد با تجربه می توانند حداکثر 12% پوسیدگی ها را با این روش تشخیص دهند، یعنی 88% دندان هایی که پوسیده هستند همچنان تشخیص داده نمی شوند. بعضی از پزشکان از ذربین ها () برای معاینه استفاده می کنند، که در این افراد هم  ثابت شده باز تغییر زیادی در تشخیص پوسیدگی نمی کند.

علاوه بر این در تحقیقات ثابت شده که سوندها می توانند به دندان ها خراش بندازند و باقی باکتری های یک دندان را به شیار دندان دیگر منتقل کنند و باعث پوسیدگی آنها شوند.

2 - رادیو گرافی با اشعه X

شایع ترین روش موجود است ولی دارای معایبی است که عبارتند از:

الف) اشعه X برای سلامتی مضر است و نمی توان بیهوده بیماران را در معرض اشعه X قرار دهیم.

ب) اشعه X در زنان باردار ممنوع است. یعنی چناچه خانمی باردار باشد نمی توانیم پوسیدگی دندان وی را تشخیص دهیم تا بعد از بارداری که در عرض این چند ماه پوسیدگی می تواند تمام دندان را از بین ببرد.

ج) رادیو گرافی اشعه X می تواند تصاویر غلط انداز ارائه کند که بعضی تیرگی ها و یا سفیدی های عکس پزشک را به اشتباه بیندازد.

د) در کودکان خطر اشعه X بیشتر هم هست و نمی توان بیهوده دستور رادیو گرافی دندان صادر شود.

ه) عمق و حجم دقیق پوسیدگی و یا شدت پوسیدگی از روی عکس قابل تشخیص نیست

و) در صورتی که پزشک از سوند و آینه دندان پزشکی و هم از رادیو گرافی و تجربه خود استفاده کند، تنها می تواند کمتر از 50% از پوسیدگی ها را تشخیص دهد، پس باز 50% موارد دندان ها به اشتباه سالم تشخیص داده می شوند و گاها نیز دندان سالم به اشتباه پوسیده تشخیص داده می شود که اشتباه بزرگی محسوب می شود.

3 - روش های تحقیقاتی:

از روش های غیر معمول دیگر که معمولا در تحقیقات استفاده شده اند ولی در مطب ها استفاده نمی شوند عبارتند از ECM یا مقاومت الکتریکی دندانها و نورهای فایبر اپتیک که روش های معمول در مطب نیستند.

4 - لیزر

روش جدیدی که ما در کلینیک خود استفاده می کنیم استفاده از لیزر در تشخیص است . دستگاه های تشخیص لیزر اشعه لیزر که طول موج بخصوصی از نور است را می تاباند و برگشت و بازتاب این اشعه را از بافت های دندان جذب می کند. بافت های سالم طول موج بخصوصی را بازتاب می کنند و بافت های پوسیده طول موج دیگری را باز می تابانند که به این عمل فلورسانس می گویند. پس توسط عمل فلورسانس بافتهای سالم و پوسیده بدون هیچ گونه عوارض و خطری با دقت بالائی حدود 99% می توان دندان پوسیده را تشخیص داد. این دستگاه پوسیدگی را به صورت اعداد نمایش می دهد و از روی عدد پزشک می تواند بگوید پوسیدگی در کجای دندان قرار دارد و حجم آن چقدر است و شدت پوسیدگی چه میزانی است.

در این موارد چنانچه پوسیدگی در مینا است و هنوز به عاج نرسیده است، دندان پزشک فقط دستور بهداشتی می دهد و بیمار را تشویق به رعایت بهداشت بهتر می کند و یا شاید وسایل کمک بهداشتی معرفی کند. پوسیدگی می تواند در همین مرحله متوقف گردد، گاها با شیار بندی دندان های می تواند از پیشرفت بسیاری از اینها جلوگیری کرد. ولی چناچه پوسیدگی به عاج دندان رسیده باشد حالا دیگر از دسترس مسواک و بزاق دور شده است و بایستی حتما ترمیم گردد، زیرا قابل برگشت نیستند و پیشرفت می کنند.

مزایای استفاده از لیزر در تشخیص پوسیدگی دندان

1-      کاملا بی ضرر است و مثل اشعه X محدودیت ندارد. بخصوص به کودکان بسیار کمک می کند.

2-      در زنان باردار در هر مرحله ای قابل استفاده است.

3-      تشخیص دقیق تر؛ پوسیدگی ها را با دقت بالا (99%) تشخیص می دهد.

در تصویر زیر دقت لیزر را ببینید که با تابیدن به دندان و بازتاب آن  با نورهای رنگی، محل و میزان پوسیدگی را نشان میدهد حتی پوسیدگی هایی که قابل شناسایی با هیچ روش دیگری نیستند.